Táo bón là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ. Không chỉ khiến các mẹ đau đầu tìm biện pháp, táo bón lâu ngày còn có thể khiến trẻ gặp nhiều biến chứng xấu. Vậy đâu là nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp hiệu quả nhất khi trẻ em bị táo bón? Bài viết này sẽ giúp mẹ giải đáp tất tần tật về táo bón ở trẻ, trang bị cho mẹ những kiến thức hữu ích nhất.

1. Nguyên nhân trẻ bị táo bón

Không bú sữa mẹ đầy đủ:

Sữa mẹ có hormone motilin làm tăng nhu động ruột của trẻ, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn. Trong khi đó, sữa công thức khó tiêu hóa và có thể làm ruột hấp thụ nước nhiều hơn. Khi nước được hấp thụ hết qua các kênh của ruột thì phân bị khô và khó di chuyển ra ngoài. Vì vậy trẻ bú sữa mẹ đầy đủ ít khi bị táo bón hơn so với trẻ sử dụng nhiều sữa công thức.

Ăn ít chất xơ:

hất xơ giúp giữ nước trong ruột già và giúp thức ăn tiêu hóa nhanh hơn. Nếu trẻ ăn nhiều chất đạm, ít chất xơ, ăn không đủ lượng đủ chất sẽ dẫn tới tình trạng táo bón kéo dài.

Uống ít nước:

Uống ít nước là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ nhỏ bị táo bón. Nhiều trẻ thường xuyên chạy nhảy, nô đùa nhưng không uống nước lọc, hoặc chỉ uống rất ít. Thay vào đó, một số trẻ thường có sở thích uống nước ngọt có gas, soda, nước giải khát (có chứa thành phần caffeine) khiến trẻ đi tiểu nhiều hơn, cơ thể trẻ thiếu nước dẫn tới táo bón.

Đi đại tiện không đúng giờ:

Một số bà mẹ không rèn thói quen đi đại tiện cho trẻ theo khung giờ nhất định trong ngày, trẻ ham chơi nín nhịn việc đi đại tiện hoặc khi tới lớp, trẻ sợ cô giáo không dám xin đi đại tiện nên kìm nén về nhà mới đi. Lâu dần, trẻ không có cảm giác buồn đi đại tiện, không có phản xạ đi đại tiện dẫn tới tình trạng táo bón.

Sử dụng thuốc:

Trẻ bị ốm yếu, còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, viêm đường hô hấp,… phải chữa trị trong một thời gian dài, sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau, uống nhiều kháng sinh,… cũng dẫn tới tình trạng rối loạn tiêu hóa và táo bón.

2. Dấu hiệu khi trẻ bị táo bón

Rất dễ để mẹ có thể phát hiện bé đang bị táo bón hay không dựa vào 4 dấu hiệu dưới đây:

Dấu hiệu 1: Số lần đi ngoài ít hơn thông thường

Mỗi trẻ có một tần suất đại tiện khác nhau tuỳ thuộc vào tháng tuổi, thức ăn nạp vào,… Nhưng bé có thể bị táo bón khi có số lần đại tiện như sau:

– Bé sơ sinh đại tiện dưới 2 lần/ngày

– Bé từ 6 – 12 tháng tuổi đại tiện dưới 3 lần/tuần

– Bé từ 1 tuổi trở lên đại tiện dưới 2 lần/tuần

Dấu hiệu 2: Tình trạng phân của bé

Bé bị táo bón sẽ thường đi ngoài ra phân khô, cứng, dạng xúc xích có nhiều đường rạn trên bề mặt, hoặc lổn nhổn như phân dê. Ngoài ra, cục phân cứng to do tích tụ lâu ngày rất dễ làm bé bị táo bón ra máu do nứt kẽ hậu môn. Trong trường hợp này mẹ cần bình tĩnh xử lý theo hướng dẫn sau link.

Dấu hiệu 3: Khó khăn trong việc đi ngoài

Một biểu hiện khác của chứng táo bón ở các bé là việc đi ngoài gặp rất nhiều khó khăn. Bé thường phải rặn nhiều, mặt đỏ bừng lên, vã mồ hôi, thậm chí khóc vì đau rát.

Dấu hiệu 4: Bụng bé bị chướng, sờ vào thấy cứng

Thức ăn sau khi tiêu hóa không được thải ra khỏi cơ thể sẽ khiến bụng của bé bị chướng, mẹ sờ vào thấy cứng và căng. Ngoài ra, bé còn có hiện tượng bị đầy hơi, ăn uống khó tiêu hay xì hơi nặng mùi. Chính vì vậy, trẻ táo bón thường hay biếng ăn, chậm tăng cân. 

3. Những hậu quả nghiêm trọng của táo bón với trẻ

Nếu mẹ để tình trạng táo bón của trẻ kéo dài và không có giải pháp khắc phục, chữa trị sẽ dẫn  tới những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ:

Phát triển không đồng đều về thể chất và trí tuệ:

Khi bị táo bón, trẻ dễ dàng bỏ bữa, biếng ăn, lâu ngày cơ thể không hấp thụ các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Từ đó thể chất và trí tuệ của trẻ không khỏe mạnh, phát triển không đồng đều.

Gặp các bệnh về rối loạn tiêu hóa:

Tình trạng táo bón sẽ khiến trẻ gặp các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, ruột, đại tràng như rối loạn tiêu hóa, bệnh đại tràng, kém hấp thu, rối loạn chức năng vận chuyển ruột…

Nứt hậu môn:

Trẻ bị táo bón sợ đi đại tiện, thường nín nhịn, lâu dần phân bị ứ lại trong ruột sẽ càng mất nước, trẻ sẽ bị táo bón nặng hơn, gây ra hiện tượng nứt hậu môn.

4. Cách giảm và phòng ngừa táo bón ở trẻ

Chế độ dinh dưỡng

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tăng lượng chất xơ là biện pháp đầu tiên mẹ cần nghĩ tới khi con bị táo bón. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mẹ nên cho con ăn hoặc uống sinh tố hoa quả, không nên sử dụng nước ép bởi hầu hết hàm lượng chất xơ tồn tại trên phần thịt của rau củ quả...

Không nên chế biến rau quá kỹ, sẽ khiến các vitamin và khoáng chất có trong rau  mất đi. Khi nấu cháo hoặc bột cho trẻ, mẹ nên cho rau vào cuối cùng, nấu thêm 5 phút rồi tắt bếp. Cách làm này giúp rau không bị ngái và đảm bảo hàm lượng chất xơ có trong bữa ăn.

Ngoài các loại rau, đậu, khoai, ngô là những nguyên liệu chứa nhiều chất xơ, mẹ có thể thay đổi khẩu vị cho trẻ bằng cách bổ sung 1 tuần từ 2 – 3 lần. Mẹ có thể cho trẻ ăn cháo gạo lứt thay vì gạo tẻ vì hàm lượng chất xơ trong gạo lứt lớn hơn nhiều so với gạo tẻ bình thường.

Chất xơ có nhiều trong các loại rau củ quả, nhưng để cho bé ăn đủ lượng thì hoàn toàn không dễ dàng. Nhiều bé sẽ không chịu hợp tác ăn rau, hay có bé ăn nhiều nhưng không đúng cách nên vẫn bị táo bón. Trong những trường hợp như vậy, chuyên gia dinh dưỡng khuyên mẹ nên sử dụng thêm sản phẩm bổ sung chất xơ như Bio-acimin Fiber để xử lý và phòng ngừa táo bón cho trẻ được tốt nhất.

Uống đủ nước

Bổ sung đủ nước cho trẻ theo liều lượng phù hợp với từng độ tuổi:

– Trẻ từ 0 – 6 tháng tuổi: Sữa mẹ hoặc sữa bột được pha theo đúng hướng dẫn đã chứa hàm lượng nước cần thiết cho trẻ trong giai đoạn này.

– Trẻ từ 6 tháng – 1 tuổi: Nhu cầu của trẻ lúc này là khoảng 200 – 300ml/ngày, lúc này lượng nước trong sữa mẹ vẫn đủ, chỉ cần bổ sung thêm một lượng nhỏ. Sau mỗi lần ăn, mẹ cho bé uống thêm khoảng 2 thìa con nước lọc, mỗi lần nhiều nhất khoảng 15 – 30ml.

– Trẻ trên 1 tuổi: Lượng nước uống tuỳ thuộc vào nhu cầu của bé, với mức tối thiểu 400ml/ngày. Mẹ có thể dựa vào cân nặng của trẻ để xác định lượng nước cần cho cơ thể bé mỗi ngày. Cụ thể: 4.5kg cần 425ml nước, 5kg -510ml, 6.3kg – 595ml, 7.2kg – 680ml, 8.1kg – 765ml, 8.5kg – 850ml, 9kg – 935ml, 10,9kg – 992ml, 11.8kg – 1020ml, 12.7kg – 1077ml, 13.6kg – 1105ml

Đi đại tiện đúng giờ

Tạo thói quen cho trẻ đi đại tiện đều đặn và đúng giờ. Việc này sẽ giúp cơ thể bé hình thành phản xạ đại tiện đúng vào 1 giờ trong ngày, nhờ đó sẽ tránh được tình trạng táo bón. Nhưng khi trẻ đang bị táo bón, mẹ không nên thực hiện cách này, mà nên chú ý đến biểu hiện của trẻ, bất cứ khi nào trẻ muốn đi thì cho bé đi. Ví dụ như khi bé đang chơi bỗng tự nhiên đứng hoặc ngồi vào một góc, đây là bé đang cố gắng nhịn đi tiêu. Mẹ cần khuyến khích bé đi ngay lúc này sẽ dễ dàng hơn.

Massage bụng cho trẻ:

Mẹ massage bụng bắt đầu từ rốn và sau đó massage ra ngoài theo vòng tròn xoáy trôn ốc theo chiều kim đồng hồ.

Đặt trẻ nằm ngửa, mẹ ngồi ở dưới hai tay giữ hai chân của trẻ và di chuyển một cách nhẹ nhàng như đi xe đạp, khoảng 10 – 15 phút mỗi ngày. Điều này sẽ tạo ra áp lực nhẹ nhàng vào ruột để kích thích nhu động ruột làm cho phân di chuyển. Mẹ làm theo hướng dẫn như trong video này nhé!

Bổ sung các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa:

Việc duy trì ổn định hệ vi khuẩn có lợi với hệ tiêu hóa có vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật ở trẻ. Vai trò chính của hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh là: ngăn cản sự thâm nhập và phát triển của vi khuẩn có hại, tăng sức đề kháng tự nhiên với các bệnh truyền nhiễm của đường tiêu hóa. Vì thế mẹ cần bổ sung lợi khuẩn, vi chất, khoáng chất có lợi như acid amin, kẽm, lysine, taurine, vitamin B6, B12,… có trong sữa chua, rau củ quả, thực phẩm hàng ngày và các chế phẩm men vi sinh để trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, lập lại hệ cân bằng vi sinh đường ruột, ổn định đường tiêu hoá sẽ giúp giảm thiểu tình trạng táo bón.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Phan Bích Nga – Giám đốc Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng trẻ em, Viện dinh dưỡng Quốc gia: “Synergy 1 là chất xơ hoà tan nổi tiếng trong y học với tác dụng phòng ngừa táo bón ở trẻ. Được chiết xuất từ rễ của cây rau diếp xoăn – một trong những loại cây chứa hàm lượng chất xơ cao nhất trong tự nhiên. Khi vào hệ tiêu hoá, chất xơ Synergy 1 sẽ nhanh chóng làm mềm và tăng thể tích phân của trẻ dựa vào cơ chế hút nước, trương nở của mình. Từ đó kích thích nhu động ruột giúp đẩy phân ra ngoài dễ dàng hơn. Ngoài ra, Synergy 1 còn được các vi khuẩn có lợi lên men sử dụng làm thức ăn, do đó thúc đẩy sự phát triển của hệ vi sinh đường ruột.”

Bác sĩ cũng cho biết, việc sử dụng Synergy 1 sẽ cải thiện đáng kể tình trạng táo bón ở trẻ, giúp trẻ đi ngoài đều đặn, dễ dàng phân vào khuôn đẹp hơn. Bên cạnh đó, với trẻ nhỏ bị táo bón, mẹ cũng cần bổ sung thêm men vi sinh cho con. Vì đường ruột của con chưa ổn định, táo bón lâu ngày làm ảnh hưởng nhiều đến chức năng tiêu hóa của bé, khiến bé chướng bụng, chán ăn, kém hấp thu, chậm lên cân,… Các nghiên cứu đã chứng minh các chủng men Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum khi được bổ sung thường xuyên sẽ giúp trẻ tăng cường lợi khuẩn, cân bằng hệ vi sinh đường ruột, góp phần điều hòa nhu động ruột, ngăn ngừa và cải thiện tính chất phân.

Khám phá ngay sản phẩm giúp cải thiện chứng táo bón ở trẻ dưới đây.

TPBVSK Bio-acimin Fiber bổ sung chất xơ hòa tan Syergy 1 và các chủng men vi sinh:

– Giúp làm giảm tình trạng táo bón 
– Bổ sung chất xơ cho những người có chế độ ăn thiếu chất xơ
– Bổ sung vi khuẩn có lợi, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột
– Giúp tăng hấp thu canxi và tăng sức đề kháng cho cơ thể

Bên cạnh cốm Bio-acimin Fiber, nhãn hàng Bio-acimin có thêm viên nhai Bio-acimin Chew F. Với dạng viên nhai tiện sử dụng cùng vị sữa thơm ngon, TPBVSK Bio-acimin Chew F giúp trẻ  thêm yêu thích việc bổ sung chất xơ hàng ngày. Đồng thời, sản phẩm dễ dàng bảo quản, mang theo và yên tâm cho trẻ bổ sung chất xơ mọi lúc, mọi nơi một cách đơn giản và tiết kiệm thời gian.

* Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
* Hiệu quả có thể khác nhau tùy cơ địa từng người